اگر تصمیم به کدنویسی دارید، زبانی که برای این کار انتخاب می‌کنید با سلسله مطالبی که در آینده خواهید آموخت ارتباط معناداری دارد. شما باید از قبل بدانید که می‌خواهید از تخصص خود در برنامه‌نویسی چه استفاده‌هایی کنید و به این ترتیب یک هدف‌گذاری دقیق داشته باشید تا بتوانید زبان مناسبی را برای خود انتخاب کنید. در قیاس بین زبان‌های برنامه‌نویسی هم بعضی زبان‌ها نسبت به سایرین پروسه یادگیری ساده‌تری دارند، بعضی دیگر اما قابلیت‌های بیشتری را در اختیار کاربر قرار می‌دهند. در ادامه قصد داریم تا شما را با پنج زبان مناسب برای شروع راه برنامه‌نویسی آشنا کنیم. با ما همراه باشید…
قبل از شروع هر مطلبی باید این نکته را متذکر شویم که ما ابدا به طور صریح و مستقیم اشاره بر برتری یک زبان بر سایر زبان‌های برنامه‌نویسی نداریم و مخاطب را نیز حتی غیرمستقیم مجبور به انتخاب یک زبان خاص نخواهیم کرد. مطمئنا هر فرد با توجه به سلیقه و نوع نگرش و خروجی درخواستی خود می‌تواند با خواندن این مطلب به یک جمع بندی درست برسد.
۱٫ جاوا
جاوای شرکت اوراکل یکی از پایا‌ترین، قدیمی‌ترین و موثرترین زبان‌های برنامه‌نویسی دنیاست. شما می‌توانید ردپایی از جاوا را در بسیاری از نرم‌افزارها، بازی‌ها، سیستم‌های عامل و حتی صفحات وب مشاهده کنید. جاوا یک زبان فراگیر، پایه و هدف‌گرا بوده که با طراحی خاص خود؛ در ضمن ِ قابل حمل بودن، قابلیت اجرا بر روی انواع پلت‌فرم‌های ممکن را داراست. به همین دلیل جاوا پرطرفدارترین و پرکاربردترین زبان برنامه‌نویسی دنیاست که می‌تواند پاسخ‌گوی بسیاری از خلاقیت‌ها و نیازهای برنامه‌نویسان باشد. از سوی دیگر باید گفت که جاوا به هنگام یادگیری از نظر بسیاری از کاربران کمی سخت به نظر می‌رسد و در عین‌حال کدنویسی موثر و عالی با این زبان نیز دشواریهای خاص خود را دارد.
با این حال جاوا یک زبان برنامه‌نویسی کامل نیست. در بسیاری از مراکز آکادمیک و کلاس‌های برنامه‌نویسی نوآموز در ابتدا موظف به یادگیری زبان C یا C++ است زیرا جاوا بسیاری از ترکیب‌های خود را از این دو زبان اولیه دریافت کرده است. برنامه‌نویسان موفق جاوا بر این باورند که این زبان برای نوآموزان برنامه‌نویسی بسیار مناسب است زیرا برنامه‌نویس را مجبور به فکر کردن همانند یک برنامه‌نویس می‌کند و پس از مدتی وی دقیقا متوجه خواهد شد که یک سیستم رایانه‌ای چه سلسله اطلاعاتی را بهتر پردازش می‌کند و کدها باید به چه نحوی به سیستم داده شوند. کاربر جاوا باید کاملا منطقی و تحلیلی فکر کند تا به نتیجه مطلوب و مورد نظر خود دست یابد. در نهایت می‌توان گفت که جاوا به دلایل بسیار می‌تواند یک پایه قوی برای برنامه‌نویس تازه‌کار ایجاد کند و وی را برای مهاجرت به یک زبان پیشرفته‌تر یاری نماید.
۲٫ روبی
روبی یک زبان برنامه‌نویسی پویا، متن باز و هدف‌گرا است که در دهه ۹۰ میلادی توسط متخصص رایانه‌ای ژاپنی، آقای یوکیهیرو ماتسوموتو به جهان رایانه معرفی شد که از این حیث یکی از جوان‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی است که توانسته جایگاه خود را به خوبی در رقابت با سایر زبان‌ها حفظ کند. به گفته آقای ماتسوموتو روبی به نحوی طراحی شده که کدنویسی با آن نسبت به سایر زبان‌های برنامه‌نویسی ساده‌تر باشد و همینطور هم هست، چرا که دستورات در روبی بیشتر بر روی لغات عمومی استوارند و حتی یک انسان معمولی و تازه‌کار نیز می‌تواند به خوبی با روبی کدنویسی کند. در حالی‌که این زبان خود هدف‌گراست ولی از فرایندهای کاربردی و ضروری دیگر برنامه‌نویسی نیز پشتیبانی می‌کند و از این نظر تا حد زیادی منعطف است.
همانطور که گفته شد روبی زبانی است که به سهولت یادگیری معروف است، به طوری که هر فرد می‌تواند با خواندن یک سری توضیحات موجود در صفحه اول وبسیات روبی، که کمتر از ۲۰ دقیقه زمان می‌برد به قواعد کلی این زبان تسلط کافی پیدا کند و کدنویسی را آغاز نماید. دوست داران زبان‌های پرل و پایتون به هنگام کار با روبی به یک سری مشابهت‌های جالب نیز برمی‌خورند که مطمئنا خوشایند آن‌ها خواهد بود. اکثر کارشناسان برنامه‌نویسی نیز در کاربری آسان روبی اتفاق نظر دارند و گذشته از آن روبی را زبانی می‌دانند که برای سیستم نیز بسیار سبک بوده و فهم و خواندن آن نسبت به سایر زبان‌ها ساده‌تر است.
۳٫ پایتون
وقتی صحبت از زبان‌های ساده و کاربردی و زبان‌هایی که دارای اعتبار و قدمت مناسبی هستند می‌شود، همه ذهن‌ها جذب پایتون خواهد شد. این زبان در دهه ۸۰ میلادی توسط گایدو فن‌روسوم هلندی پایه ریزی شد. آقای فن‌روسوم بعدها برای این زبان را توسعه داده و آن را به رایگان در اختیار عموم جهانیان قرار داد، به نحوی که استفاده تجاری از آن به کل ممنوع شد. پایتون یک زبان برنامه‌نویسی رایگان، متن باز و ساده است که طی چندین سال همیشه ذهن کاربران را به سمت خود جذب کرده. از سوی دیگر پایتون زبانی است که به وسیله آن می‌توان مقادیر بزرگی از اطلاعات را در مدت زمان بسیار کوتاهی به کدهای قابل پذیرش توسط سیستم تبدیل کرد و در عین حال فرایندهای کاربردی و ضروری دیگر برنامه‌نویسی را نیز پشتیبانی می‌کند. به دلیل همین انعطاف‌پذیری بالا و کاربرد آسان پایتون امروزه تبدیل به یکی از زبان‌های فراگیر شده و در سطح بالاتری نسبت به سایر زبان‌های برنامه‌نویسی قرار می‌گیرد.
پایتون اجازه شروع با یک اصول ابتدایی را نمی‌دهد ولی خب این اصول را به همراه مواردی چون اهمیت دندانه‌ها، پیمانه‌های مختلف و اهمیت نام‌گذاری هر قرارداد (Convention) به کاربر آموزش می‌دهد. کسانی که از پایتون به عنوان یک زبان برنامه‌نویسی استفاده می‌کنند بر این نکته تاکید دارند که این زبان علی‌رغم دشواریهای ابتدایی در یادگیری قابلیت‌های فراوانی را به کاربر می‌دهد و کاربر می‌تواند از طریق آن به کدنویسی در اکثر زمینه‌ها بپردازد. از این گذشته مقالات و ابزارهای فراوانی برای یادگیری اصول ابتدایی و اولیه پایتون در سطح اینترنت موجود هستند و نهایتا باید گفت که پایتون به خوبی به روز شده و توسط متخصصین امر برنامه‌نویسی توسعه داده می‌شود.
۴٫ C++ / C
اگر قصد انتخاب بین دو زبان C و C++ را داشتید ما به شما C++ را پیشنهاد می‌کنیم چرا که با کاربرد یکسان و بعضی برتری‌های جزئی مانند C وارد جزئیات اغلب بی‌فایده نشده است و در هنگام کار تکلف به مراتب کمتری را می‌طلبد و به روزرسانی و توسعه بیشتری را نیز نسبت به C تجربه کرده است.
هر دوی این زبان‌ها در در اواخر دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ میلادی وارد دنیای رایانه شدند. می‌توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره نحوه توسعه و پیدایش آن‌ها به لینک‌های ویکی‌پدیا که در سرتیتر تعبیه شده‌اند مراجعه‌کنید.
زبان C یکی از مهم‌ترین زبان‌ها و مادر اکثر زبان‌های برنامه‌نویسی به شمار می‌رود که تقریبا بر روی همه زبان‌های پس از خود تاثیرگذاری موثری داشته است و پس از گذشت سال‌ها هنوز هم در میان بهترین زبان‌های دستوری ِ کدنویسی جایگاه خود را حفظ کرده است. زبان C++ نیز به نوعی نسخه توسعه داده‌شده زبان C به شمار می‌رود که در آن ویژگی‌هایی هدف‌گرا همچون سطوح مختلف زبانی، توابع و قالب‌های متنوع نیز گنجانده شده است. زبان برنامه‌نویسی C++ امروز بسیار فراگیر و کاربردی دنبال می‌شود و در همه موارد ممکن از بازی‌های رایانه‌ای گرفته تا نرم‌افزارها و هر نوع محصول مرتبط با دنیای صفر و یک به وسیله همین زبان کدنویسی می‌شوند. یادگیری این زبان برای نوآموزان کمی سخت‌تر از C به نظر می‌رسد ولی اکثر کاربران و برنامه‌نویسان معتقدند که دیگر نیازی به شروع کار با زبان C نیست که البته ما نمی‌خواهیم وارد این بحث شویم.
مهم‌ترین نکته در مورد دو زبان C و C++ این است که هر دوی این زبان‌ها از زبان‌های بنیادی برنامه‌نویسی و علوم رایانه به شمار‌می‌روند. اگر هر کاربری کدنویسی با یکی از این زبان‌ها را فرا بگیرد مطمئنا بعدها به دردش خواهد خورد، حتی اگر از آن‌ها برای مدت مدیدی استفاده نکند زیرا این زبان‌ها یک نگرش کلی در مورد علم رایانه و هر نرم‌افزار و برنامه خاص به شما می‌دهند و کاربرد آموزش‌های تئوری را دارند. همانطور که بسیاری از افراد جامعه نحوه اتوموبیل‌رانی را به خوبی بلدند ولی شاید نحوه تعمیر و یا حتی کارکرد قطعات اتوموبیل را ندانند بسیاری از برنامه‌نویسان نیز که با C یا C++ کار نکرده‌اند چنین حسی خواهند داشت. از سوی دیگر هر یک از این زبان‌ها مزیت‌ها و نقاط ضعف خاص خود را نیز دارا هستند ولی شاید مهم‌ترین نقطه قوت زبان‌هایی مثل C و C++ استفاده از دستورات آن‌ها در نرم‌افزارهایی مثل ANSI C یا Robot C باشد که در علم ریزپردازنده‌ها و روبوتیک کاربرد اساسی دارند. از همه این‌ها گذشته یادگیری یکی از این دو زبان می‌تواند یک پایه و بنیان فوق‌العاده برای یادگیری هرچه ساده‌تر و لذت‌بخش‌تر سایر زبان‌ها باشد.
۵٫ جاوا اسکریپت
جاوا اسکریپت را با زبان جاوا اشتباه نگیرید. این زبان در دهه ۹۰ میلادی توسط یکی از کارکنان شرکت ارتباطات Netscape و مدیر فعلی بنیاد موزیلا آقای برندان ایک پایه‌ریزی شد. جاوا اسکریپت یکی از فناوری‌های بنیادی عرصه وب به شمار می‌رود و برپایه وب و اینترنت نهادینه‌شده است. البته این زبان در خارج از وب نیز کاربردهایی دارد ولی آن‌ها نیز خود به گونه‌ای با وب در ارتباط هستند. برای مثال شما می‌توانید با استفاده از جاوا اسکریپت سرویس‌ها و نرم‌افزارهایی مرتبط با شبکه جهانی اینترنت کدنویسی کنید. جاوا اسکریپت بسیار پویا و منعطف بوده و به کاربر خود اجازه استفاده هدف‌گرا، کاربردی و دستوری را می‌دهد. این زبان بسیاری از ترکیبات خود را از زبان C دریافت کرده و برای کاربرانی که بیشتر با اینترنت و وب سر و کار دارند یک زبان برنامه‌نویسی ایده‌آل به شمار می‌رود.
خوشبختانه زبان جاوا اسکریپت برای یادگیری سریع و آسان یک زبان فوق‌العاده است. این زبان برنامه‌نویسی در مرورگر و صفحات HTML شما همیشه در دسترس بوده و در چند سال اخیر سیری صعودی به خود گرفته و هم‌اکنون جزو یکی از چند زبان محبوب برنامه‌نویسی در دنیا محسوب می‌شود. برای یادگیری هرچه آسان‌تر این زبان، بهتر است در ابتدا یک سری قواعد کلی را از زبان C بدانید. از نقاط قوت زبان جاوا اسکریپت می‌توان به همین محبوبیت اشاره کرد، به نوعی که اگر شما بخواهید کدنویسی را به طور حرفه‌ای دنبال کنید و از آن به درآمد برسید، جاوا اسکریپت این کار را بسیار سریع‌تر از سایر زبان‌ها برای شما انجام می‌دهد.
ما سعی کردیم در طول مطلب از تحمیل عقاید به مخاطب جلوگیری کنیم و تنها توضیحاتی در مورد هر زبان برنامه‌نویسی به شما ارائه دهیم. حال شما تصمیم گیرنده اصلی خواهید بود که بر اساس هدف‌گذاری‌ها و علایق خود چه زبانی را برای شروع انتخاب نمایید.
نتایج یک نظرسنجی جامع در مورد بهترین زبان‌ها برای شروع فرایند و حتی حرفه برنامه‌نویسی از سایت Lifehacker در زیر نمایش داده شده‌است. همانطور که ملاحظه می‌کنید پایتون در صدر قرار داشته و روبی نسبت به سایرین از محبوبیت نسبتا پایین‌تری برخوردار است.
مطلبی که ترجمه کردم در سایت گردو منتشر شده.
